Bài học 16

Tài liệu và các sự trợ giúp

Bài này sẽ hướng dẫn bạn cách tiếp cận các tài liệu liên quan đến LaTeX, cũng như cách bạn có thể tìm kiếm sự trợ giúp qua các diễn đàn LaTeX trên Internet.

Có nhiều cách để đọc hướng dẫn sử dụng của một gói hay lớp văn bản nào đó.

texdoc

Nếu bạn đã cài một hệ thống TeX (ví dụ: TeX Live hay MiKTeX) với đầy đủ các hướng dẫn sử dụng, bạn có thể đọc được những văn bản này bằng lệnh texdoc. Trong cửa sổ lệnh bạn gõ lệnh

texdoc <gói>

Khi đó lệnh sẽ mở hướng dẫn sử dụng của <gói>. Lệnh này sẽ tìm kiếm trong tất cả các hướng dẫn sử dụng có sẵn và mở văn bản mà nó thấy là phù hợp nhất trong các kết quả tìm kiếm có được. Bạn có thể in ra danh sách những văn bản tìm thấy được bằng việc dùng tùy chọn -l:

texdoc -l <gói>

texdoc.org

Đây là một trang web hoạt động tương tự lệnh texdoc. Bạn có thể tìm kiếm giống như khi bạn dùng texdoc -l và chọn từ những kết quả tìm được.

CTAN

CTAN, viết tắt của Comprehensive TeX Archive Network, là hệ thống lưu trữ hầu hết các công cụ trong LaTeX. Bạn có thể tìm kiếm gói lệnh trong trang này để đọc hướng dẫn sử dụng của nó. Thông thường gói lệnh sẽ được lưu dưới URL https://ctan.org/pkg/<tên gói>, và bạn có thể đọc tệp README hoặc hướng dẫn sử dụng ở đường dẫn này.

Sách về LaTeX

Có nhiều cuốn sách có sẵn mà bạn có thể đọc để học thêm về LaTeX. Là người mới học LaTeX thì việc đọc những hướng dẫn cơ bản sẽ có ích rất nhiều, vì những sách như vậy thường cung cấp nhiều thông tin hơn những gì ta nói tới ở đây.

Đội ngũ phát triển lõi LaTeX có một danh sách các cuốn sách được viết bởi các thành viên. Hai cuốn đáng chú ý nhất là Hướng dẫn sử dụng LaTeX của Lamport (ta còn nhớ trong bài này rằng Lamport chính là cha đẻ của LaTeX), hay LaTeX Companion.

Một vài cuốn sách khác có nội dung tương tự:

Tìm kiếm sự trợ giúp trong LaTeX

Có nhiều diễn đàn trên mạng để bạn có thể hỏi các câu hỏi LaTeX; có lẽ diễn đàn có nhiều người truy cập nhất là TeX – LaTeX StackExchange. Mỗi khi bạn hỏi một câu hỏi ở bất kỳ diễn đàn nào, tốt nhất bạn nên chuẩn bị một đoạn mã ví dụ – thường được gọi là ‘minimal working example’ (MWE). Đoạn mã này nên được tối giản hóa sao cho vấn đề của bạn vẫn xuất hiện trên đó nhưng những thứ không liên quan được gạch bỏ đi, để hỗ trợ mọi người trả lời bạn tốt hơn.

Cách tạo một MWE

Làm cách nào để tạo ra một MWE? Thông thường cách dễ nhất là bắt đầu từ

\documentclass{article}
\usepackage[T1]{fontenc}
\begin{document}
Text
\end{document}

và thêm những dòng mã có liên quan vào cho đến khi vấn đề của bạn xuất hiện. Bạn cũng có thể bỏ đi những phần không cần thiết trong tệp LaTeX thực tế của bạn, nhưng quá trình đó phức tạp hơn một chút.

Nếu bạn cần một lượng chữ lớn để xuất hiện trên nhiều trang, bạn có thể dùng những gói như lipsum. Như ta đã biết, gói này tạo ra những đoạn văn không có ý nghĩa với chiều dài tùy ý để test trong khi vẫn làm kích thước tệp của bạn đủ nhỏ.

Tệp log

Một trong những thứ mà mọi người có thể yêu cầu bạn cung cấp đó là tệp log, tệp này được tạo ra bởi LaTeX mỗi khi bạn chạy nó, và có đuôi tệp là .log.

Tùy thuộc vào các cài đặt của máy tính của bạn, bạn có thể cần phải chọn 'hiện đuôi tệp' ('show extensions') để thấy được tệp log là tệp nào.

Tệp này bao gồm tất cả những thông tin trong quá trình chạy, đặc biệt là những thông tin quan trọng như phiên bản gói lệnh, các thông báo lỗi hay các cảnh báo từ LaTeX, v.v…

Một vài trình soạn thảo, tùy thuộc vào cài đặt của bạn, có thể che đi một phần thông báo lỗi. Điều này có thể vô tình ẩn đi những thông tin quan trọng. Do đó, để hỗ trợ mọi người giải quyết vấn đề của bạn, bạn nên dùng tệp log thay vì thông báo lỗi hiện trên màn hình của trình soạn thảo.

Đi xa hơn

Cuối cùng, chúng tôi cung cấp một vài ví dụ bổ sung, cho thấy các công dụng khác nhau của LaTeX trên nhiều lĩnh vực mà không được đưa vào trong nội dung khóa học này.